Op donderdag 30 maart organiseerde Stebo een ontbijtsessie voor actoren die een rol spelen in de huisvesting van tijdelijke buitenlandse werknemers. We gingen in gesprek over dit fenomeen, als basis om later een richtlijnenkader te formuleren. Onder de 21 gasten verwelkomden we werkgevers en uitzendkantoren uit verschillende sectoren, huisvesters en projectontwikkelaars.
Tijdens hun werkperiode in ons land, verblijven arbeidsmigranten op een of andere plek. De huidige regelgeving voor hun huisvesting is niet altijd helder. Werkgevers, gemeenten en projectontwikkelaars zoeken naar oplossingen, maar niet elke woonvorm voldoet aan de wensen van alle betrokkenen. Daarom startten we een onderzoeksproject op om tot een gedragen oplossing te komen.
Met een bevraging en door middel van gesprekken met alle stakeholders, verzamelen we de noden van alle partijen. Zo gaan we naar een gefundeerd richtlijnenkader rond de huisvesting van tijdelijke buitenlandse arbeidskrachten, waarin iedereen zich kan vinden.
Naar een richtlijnenkader
Coördinator van team Wonen, Hilde Van Ransbeke, kadert het project binnen Stebo. “De tijdelijke huisvesting van arbeidsmigranten dook op als fenomeen binnen het lokaal woonbeleid van onze IGS-gemeenten. Binnen de intergemeentelijke samenwerking (IGS) met Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Maasmechelen en Hoeselt onderzochten we dit tussen 2017 en 2019. Daaruit bleek dat lokale besturen beperkte middelen hebben om deze huisvesting te regelen of te inventariseren. Gemeenten willen dit fenomeen zo veel mogelijk uit de grijze zone halen en hiervoor een duidelijk kader scheppen.”
“In dit nieuwe project willen we oplossingen formuleren voor kwaliteitsvolle huisvesting die aansluiten bij de geldende regelgeving én de wensen van alle betrokken partijen. Het is niet de bedoeling om handhavend op te treden, wel om samen oplossings- en toekomstgericht in overleg te gaan.”
Online bevraging
Het project startte in januari met een anonieme, online bevraging bij werkgevers en uitzendkantoren uit verschillende sectoren, waaronder de bouwsector en de maakindustrie.
Uit de bevraging blijkt dat het merendeel van de respondenten de huisvesting zelf organiseert. De meeste werkgevers huren een pand en stellen dit ter beschikking voor hun werknemers. Soms zijn de panden in het beheer van een bedrijf dat verblijfsoplossingen aanbiedt aan werkgevers.
Huisvesting gebeurt het vaakst in een woning, met een 5-tal werknemers. Zij delen meestal keuken en sanitair. De verblijven liggen vaak in de omgeving van de werkplek of in nabijheid van invalswegen en voorzieningen.
De voornaamste knelpunten lijken betaalbaarheid, een te beperkt of ongeschikt aanbod, en onduidelijke of te veel regels.
In de toekomst hopen werkgevers en uitzendkantoren op een groter aanbod van kwaliteitsvolle en betaalbare huisvesting voor arbeidsmigranten. Een duidelijk kader met heldere regelgeving is noodzakelijk.
Ben jij zelf werkgever van tijdelijke buitenlandse werknemers?
Resultaten gesprekstafel
Deze eerste gesprekstafel richtte zich op actoren in de huisvesting, zoals werkgevers, interimkantoren en projectontwikkelaars. We vroegen naar hun aanpak, wat de knelpunten en voordelen ervan zijn, en wat zij zien als de ideale oplossing.
Dat dit geen simpele materie is, bleek uit de gesprekken. Op sommige vlakken verschilden de meningen, maar iedereen was bereid om opbouwend te discussiëren en er een positief verhaal van te maken.
Onze gasten waren het erover eens dat het bestaande patrimonium veel kansen biedt. Een duidelijke stedenbouwkundige visie van lokale overheden is belangrijk: de mogelijkheden moeten helder zijn. Tegelijk is een uniforme regelgeving over de gemeenten heen noodzakelijk. Deelnemers suggereerden om inspiratie te halen bij studentenhuisvesting, en ook in Nederland, waar dit fenomeen beter geregeld is.
Comfortabele en kwaliteitsvolle huisvesting zorgt voor tevreden werkkrachten. Dat is ook voor werkgevers belangrijk. Ze hopen op betaalbare oplossingen, waar schaalgrootte en locatie in functie van zowel integratie als mobiliteit staan.
Werkgevers hebben nood aan iemand om de huisvesting te managen: een dienstverlener die als tussenpersoon fungeert tussen werkgever, verhuurder en buitenlandse werknemer. De meesten besteden dit liever uit. Het vergt teveel van de eigen werktijd en behoort niet tot hun primaire werkzaamheden.
Er is ook vraag naar een instantie die werkgevers en uitzendkantoren adviseert en informeert, zodra er een duidelijk richtlijnenkader is.
Wordt vervolgd
Tijdens een volgende gesprekstafel gaan we dieper in op ideale oplossingen. Stebo gaat ook met de werknemers zelf praten en luisteren naar wat zij belangrijk vinden. Met die informatie stellen we in samenspraak met de betrokken gemeenten een eerste voorstel tot een richtlijnenkader op.
Tim Vekemans, docent aan de faculteit Architectuur van UHasselt, zal dit toelichten aan zijn derdejaarsstudenten. “Zij gaan onderzoeken hoe huisvesting van tijdelijke buitenlandse werknemers op geselecteerde plekken georganiseerd en vormgegeven kan worden. Hun architecturale ontwerpen brengen misschien nieuwe opportuniteiten naar voor.“
De ontwerpen bieden inspiratie voor een laatste bijeenkomst van alle stakeholders. Zij kunnen zo beter een ideale toekomst verbeelden en bijkomende suggesties doen.
Uiteindelijk formuleren we een finaal richtlijnenkader, dat we vertalen naar de visies van de drie gemeenten van het werkingsgebied van ons project.
Dit project is mogelijk met de steun van de gemeenten Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Maasmechelen, de Vlaamse overheid en de Provincie Limburg.
Voor meer info:
Hilde Van Ransbeke, coördinator afdeling Wonen
+32 478 59 73 91